فرسایش که به آلمانی Abtrag وبه فرانسه وانگلیسی Erosion گفته می‌‌شود، از کلمه لاتین Erodere گرفته شده وعبارت است از فرسودگی و از بین رفتگی مداوم خاک سطح زمین (انتقال یا حرکت آن از نقطه ای به نقطه دیگر در سطح زمین) توسط آب یا باد

پروژه درس خاک­شناسی

فرسایش و راههای مقابله با آن

فهرست

1- مقدمه 3

2- اهمیت فرسایش 4

3- انواع فرسایش 5

4- مراحل مختلف فرسایش 7

5- اشکال مختلف فرسایش 8

6- اثر و نتیجه فرسایش 14

7- مبارزه با فرسایش خاک 17

8- مبارزه با فرسایش آبی 18

9- مبارزه با فرسایش بادی 29

10- منابع و مراجع 37

- مقدمه

فرسایش که به آلمانی Abtrag وبه فرانسه وانگلیسی Erosion گفته می‌‌شود، از کلمه لاتین Erodere گرفته شده وعبارت است از فرسودگی و از بین رفتگی مداوم خاک سطح زمین (انتقال یا حرکت آن از نقطه ای به نقطه دیگر در سطح زمین) توسط آب یا باد[1].

خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی هر کشور است. امروزه فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به شمار می‌رود. در مناطقی که فرسایش کنترل نمی‌شود، خاک ها به تدریج فرسایش یافته، حاصلخیزی خود را از دست می دهند.

فرسایش نه تنها سبب فقیر شدن خاک و متروک شدن مزارع می گردد و از این راه خسارات زیاد و جبران ناپذیری را به جا می گذارد، بلکه با رسوب مواد در آبراهه ها، مخازن سدها، بنادر و کاهش ظرفیت آبگیری آنها نیز زیانهای فراوانی را سبب می‌گردد. بنابر این نباید مساله حفاظت و حراست خاک را کوچک و کم اهمیت شمرد.

اگر استفاده خاک بر اساس شناسایی استعداد و قدرت تولیدی آن ومبتنی بر رعایت اصول صحیح و علمی باشد، خاک از بین نمی رود[2]. فقط در سایه حمایت پوشش نباتی(درختان یا سایر گیاهان) بوده که فرسایش خاک بسیار کند شده و تعادلی در تشکیل و فرسایش خاک ایجاد گردیده است.

این تعادل مساعد که تحت تاثیرشرایط طبیعی حکمروا شده بود،از زمانی که بشر زمین را به منظور تهیه محصول وبدست آوردن غذا و دیگر مایحتاج خود ،موردکشت و زرع قرار داد تا از آن به عنوان مرتع استفاده کرد، بر هم خورد و زمین ها در معرض فرسایش شدید و وسیع قرار گرفت .

بنابراین فرسایش قبل از آنکه مورد بهره برداری انسان قرارگیرد نیز اتفاق می‌افتاده(فرسایش طبیعی) ولی از وقتی‌که انسان در آن به کشت و زرع پرداخت باعث فرسایش بیش از حد(فرسایش سریع وشدید) خاک شده است.

2- اهمیت فرسایش

درست است که از خاک هایی که در نتیجه‌ فرسایش آبی شدید ازنقاط مرتفع‌تربه نقاط پست‌تر یا چاله‌ها وپشت سد‌ها منتقل می‌شود، باز زمین به وجود می­آید واین گونه زمین‌ها اغلب امکان دارد زمین‌های رسوبی یا آبرفتی حاصلخیزی باشد(کما‌‌‌ اینکه زمین‌های حاصلخیز را در اکثر موارد همین زمین‌های رسوبی یا آبرفتی تشکیل می‌دهد) ولی از آنجا که مقدار زمینی‌که بر اثر رسوب و تجمع مواد بوجود می‌آید در مقابل سطح‌هایی‌که خاک آن فرسایش یافته است، ویران می‌شود، تا این رسوبات را بوجود آورد،آنقدر ناچیز و بی‌ارزش است،که به منظور جلوگیری از تخریب و زیان‌های بیشتر و همچنین حفظ تعادل طبیعت باید با اقدامات سریع وجدی تا آنجا که ممکن است مانع از فرسایش خاک شد.

طبق محاسباتی که صورت گرفته است، بطورکلی برای تشکیل یک سانتی‌متر‌خاک 500 تا 800 سال زمان لازم است، و‌ اگر حساب کنیم که خاک زراعتی 25 سانتی‌متر عمق داشته باشد پس این ضخامت خاک، طی 20 هزار سال‌کارمداوم طبیعت بوجود آمده است.

3- انواع فرسایش

کلمه سیمان از یک لغت لاتین به نام سی‌منت ( cement ) گرفته شده است و ماده ای است که دارای خاصیت چسبانندگی مواد به یکدیگر است و در حقیقت ، واسطه چسباندن است

ریشه لغوی

کلمه سیمان از یک لغت لاتین به نام سی‌منت ( cement ) گرفته شده است و ماده ای است که دارای خاصیت چسبانندگی مواد به یکدیگر است و در حقیقت ، واسطه چسباندن است.

سیمان در صنایع ساختمانی

در صنایع ساختمانی ، سیمان به ماده ای گفته می‌شود که برای چسباندن مصالح مختلف به یکدیگر از قبیل سنگ و شن ، ماسه ، آجر و غیره بکار می‌رود و ترکیبات اصلی این سیمان از مواد آهکی است. سیمانهای آهکی معمولا از ترکیبات سیلیکات و آلومیناتهای آهک تشکیل شده‌اند که هم به‌صورت طبیعی یافت می‌شوند و هم قابل تولید در کارخانجات سیمان‌سازی هستند.

تاریخچه

اگرچه از زمانهای بسیار گذشته اقوام و ملل مختلف به نحوی با استفاده از سیمان در ساخت بنا سود می‌جستند، ولی اولین بار در سال 1824 ، سیمان پرتلند به نام "ژوزف آسپدین" که یک معمار انگلیسی بود، ثبت شد. به لحاظ شباهت ظاهری و کیفیت بتن‌های تولید شده از سیمانهای اولیه به سنگهای ناحیه پرتلند در دورست انگلیس ، سیمان به نام سیمان پرتلند معروف شد و تا به امروز برای سیمانهایی که از مخلوط نمودن و حرارت دادن مواد آهکی و رسی و مواد حاوی سیلیس ، آلومینا و اکسید آهن و تولید کلینکر و نهایتا آسیاب نمودن کلینکر بدست می‌آید، استفاده می‌شود.

ساختار سیمان

اساسا سیمان با آسیاب نمودن مواد خام از قبیل سنگ و آهک و آلومینا و سیلیسی که به صورت خاک رس و یا سنگهای رسی وجود دارد و مخلوط نمودن آنها با نسبتهای معین و با حرارت دادن در کوره‌های دوار تا حدود 1400درجه سانتی‌گراد بدست می‌آید. در این مرحله ، مواد در کوره تبدیل به گلوله‌های تقریبا سیاه رنگی می‌شوند که کلینکر نامیده می‌شود.
کلینکر پس از سرد شدن ، با مقداری سنگ گچ به‌منظور تنظیم گیرش ، مخلوط و آسیاب شده و پودر خاکستری رنگی حاصل می‌شود که همان سیمان پرتلند است. با توجه به نوع و کیفیت مواد خام ، سیمان با دو روش عمده‌تر و خشک تولید می‌شود، ضمن اینکه روشهای دیگری نیز وجود دارد. البته امروزه عمومـا از روش خشک در تولید سیمان استفاده می‌شود، مگر در مواردی که مواد خام ، روش تر را ایجاب کند، زیرا در روش خشک ، انرژی کمتری برای تولید مورد نیاز است.

ترکیبات شیمیایی سیمان

مواد خام مورد مصرف در تولید سیمان در هنگام پخت با هم واکنش نشان داده و ترکیبات دیگری را بوجود می‌آورند. معمولا چهار ترکیب عمده به‌عنوان عوامل اصلی تشکیل دهنده سیمان در نظر گرفته می‌شوند که عبارتند از:
سه کلسیم سیلیکات (3O₂=C₃S)

• دو کلسیم سیلیکات ( 2CaOSiO₂=C₂S)

• سه کلسیم آلومینات (3CaOAl₂O₃=C₃A)

• چهار کلسیم آلومینو فریت (4CaOAl₂O₃Fe₂O₃)

که اختصارا اکسیدهای CaO را با C و SiO₂ را با S و Al₂O₃ را با A و Fe₂O₃ را با F نشان می‌دهند. سیلیکاتهای C₃S و C₂S مهمترین ترکیبات سیمان در ایجاد مقاومت خمیر سیمان هیدراته می‌باشند. در واقع سیلیکاتها در سیمان ، ترکیبات کاملا خالصی نیستند، بلکه دارای اکسیدهای جزئی به‌صورت محلول جامد نیز می‌باشند. این اکسیدها اثرات قابل ملاحظه ای در نحوه قرار گرفتن اتمها، فرم بلوری و خواص هیدرولیکی سیلیکاتها دارند.

ترکیبات دیگری نیز در سیمان وجود دارند که از نظر وزن قابل ملاحظه نیستند، ولی تأثیرات قابل ملاحظه ای در خواص سیمان دارند که عمدتا عبارتند از: MgO،TiO₂،Mn₂O₃،K₂O،NaO₂، که اکسیدهای سدیم و پتاسیم به نام اکسیدهای قلیایی شناخته شده‌اند. آزمایشها نشان داده است که این قلیائی‌ها با بعضی از سنگدانه‌ها واکنش نشان داده‌اند و حاصل این واکنش باعث تخریب بتن شده است. البته قلیائی‌ها در مقاومت بتن نیز اثر دارند.

بالابر به همراه متعلقات آن، یکی از اجزای بسیار مهم و بسیار گران یک معدن زیرزمینی است در ضمن چون چاه پیچیده ترین بخش در کل تسهیلات و تاسیسات معدن است، از جنبه فنی و اقتصادی درست نیست که با مطالعه اندک و مستقل از سایر تسهیلات و تأسیسات ساخته شود

سیستم های بالابری در چاه 

مقدمه

بالابر به همراه متعلقات آن، یکی از اجزای بسیار مهم و بسیار گران یک معدن زیرزمینی است. در ضمن چون چاه پیچیده ترین بخش در کل تسهیلات و تاسیسات معدن است، از جنبه فنی و اقتصادی درست نیست که با مطالعه اندک و مستقل از سایر تسهیلات و تأسیسات ساخته شود (مگر برای راه اندازه اولیه) و بایستی با قابلیت اعتماد نزدیک به صد در صد اجرا شود. هزینه اجرایی چاه ممکن است 5 تا 10 درصد کل بودجه آماده سازی را به خود اختصاص دهد. واضح است که در طراحی دستگاه بالابر به قضاوتهای مهندسی نیاز می باشد.

اجزای سیستم بالابر 

سیستم بالابر شامل کلیه قسمت هایی از تأسیسات و تسهیلات معدن است که برای بالابردن کانسنگ، زغال سنگ، سنگ یا باطله و یا بالا وپایین بردن افراد و وسایل در معدن ضروری هستند. این سیستم بخشی از تأسیسات و تسهیلات معدن را شامل می شود. این اجزا بر مبنای موقعیتشان به شرح زیر دسته بندی می شوند:

1- قسمت های سطحی 

الف- اتاقک بالابر (نصب شده روی دکل یا روی زمین)

(1) چرخ طناب خور یا طبلک بالابر (حرکت را به کابل منتقل می کند)

(2) تجهیزات مکانیکی و برق بالابر (راه انداز اولیه، ترمز، کلاچ، کنترلها)

(3) کابلهای بالابر (رشته سیمهای فولادی که به نحو خاصی تنیده شده یا کنار هم قرار گرفته اند)

ب- دکل (برج یا اسکلت فلزی یا بتن مسلح)

(1) قرقره های هرزگرد

(2) بونکرهای ذخیره مواد (مواد معدنی و باطله)

(3) سازو کار تخلیه اسکیپ (برگردان یا تخلیه از کف)

2- قسمت های داخل چاه

الف- اسکیپها (حمل و نقل مواد خرد شده)

ب- قفسها، آسانسورها (پرسنل، مواد و وسایل)

ج- هادیهای چاه (ریلهایی برای کنترل لنگر قفسها و اسکیپها)

3- قسمت های زیرزمین

الف- بونکر ذخیره و انبار مواد

ب- سنگ شکن (در صورتی که برای بالابری کاهش ابعاد ضرورت داشته باشد)

ج- دهانه یا انبارة بارگیری

د- تسهیلات انتقال وسایل و افراد

با کمی اصلاح و تغییر، همین جانمایی برای چاه مایلی که از سیستم بالابری استفاده می کند نیز مناسب است (معدنی که با تونل مایل یا رمپ یا تونل امتدادی باز شده باشد، به دلیل عدم استفاده از سیستم بالابری جانمایی متفاوتی نسبت به این شکل خواهد داشت).

سیستم بالابری

از عنوان موضوع مشخص است که برای طراحی سیستم بالابری، طراحی مهندسی به طور اساسی ضرورت دارد (منظور بخشهایی از سیستم بالابری است که در اتاقک بالابر قرار دارند). سه عامل کلیدی در انتخاب بالابر مطرح هستند:

1- نرخ تولید یا تناژی که در واحد زمان بایستی بالابرده شود.

2- عمق چاه

3- تعداد طبقاتی که در آنها کار مرتبط با بالابری وجود دارد.

به طور کلی تنها دو روش بالابری به اضافه برخی تغییرها در کاربرد آنها وجود دارد که امروزه به کار گرفته می شوند: طبلکی و اصطکاکی. در بالابرهای طبلکی (drumhoist) ، کابل دور طبلک پیچیده می شود و در چاه آویزان نمی ماند. در بالابرهای قرقره های اصطکاکی (friction-sheave hoist) ، کابل ( یا کابلها) از دور قرقره عبور می کند، ولی دور آن پیچیده نمی شود. (برخی اوقات، این روش به یادبود مخترعش، بالابری Koepe نامیده می شود). یک روش ابتدایی تر که منسوخ شده است، روش بالابری قرقره ای (reel hoist) می باشد که در آن یک رشته کابل با عرض مشخص به صورت چند لایه روی هم پیچیده می شود. روش جدیدی که در افریقای جنوبی برای چاههای بسیار عمیق به کار گرفته می شود بالابری چند طبلکی (Blair) با استفاده از کابلهای چندگانه است.

سیستم بادبندی واگرا، یک نوع سیست مناسب سازه‌ای برای مقابله با نیروهای زلزله می‌باشد که برای اولین بار توسط پوپوف پیشنهاد شد سازه‌های مهاربندی واگرا با توجه به طول تیر پیوند بطور همزمان هم دارای سختی سیستم‌های سازه‌ای با بادبندهای همگرا و هم دارای شکل‌پذیری و خاصیت استهلاک انرژی سیستم‌های سازه‌ای خمشی می‌باشند

مقدمه:

سیستم بادبندی واگرا، یک نوع سیست مناسب سازه‌ای برای مقابله با نیروهای زلزله می‌باشد که برای اولین بار توسط پوپوف پیشنهاد شد. سازه‌های مهاربندی واگرا با توجه به طول تیر پیوند بطور همزمان هم دارای سختی سیستم‌های سازه‌ای با بادبندهای همگرا و هم دارای شکل‌پذیری و خاصیت استهلاک انرژی سیستم‌های سازه‌ای خمشی می‌باشند. بعد از معرفی این سیستم توسط پوپوف و همکارانش و طراحی چندین ساختمان بلند با استفاده از این نوع سیستم و رفتار بسیار مناسبی که این سازه‌ها در زلزله از خود نشان دادند مهاربندهای واگرا به سرعت مورد قبول آیین‌نامه‌های آمریکایی AISC و UBC قرار گرفتند. در ایران در اکثر موارد مهاربندهای واگرانه برای رفتار مناسب لرزه‌ای بلکه بر اساس محدودیتهای مهاربندی واگرانه برای رفتار مناسب لرزه‌ای بلکه بر اساس محدودیتهای معماری و به اجبار استفاده می‌شود. هر چند که ضریب رفتار این سیستم در آیین‌نامه 2800 ویرایش دوم و سوم آورده شده ولی ضوابط لرزه‌ای مهاربندی‌های واگرا در آیین‌نامه 2800 هنوز آورده نشده است. در ویرایش‌های قبلی آیین‌نامه 2800 تنها به این جمله اکتفا شده بود که برای طراحی این نوع سیستم‌های سازه‌ای بایستی به آیین‌نامه‌های معتبر خارجی رجوع شود. همین امر باعث می‌شود که مهندسان طراح در ساختمان‌های با بادبندهای واگرا از ضریب رفتار سیستم مهاربندی واگرا استفاده نموده و در حقیقت نیروهای زلزله را نسبت به سیستم مهاربندی همگرا کاهش دهند ولی با توجه به موجود نبودن ضوابط لرزه‌ای بادبندهای واگرا در آیین‌نامه‌های ایرانی، بالطبع ضوابط طراحی ویژه اینگونه سیستمها نیز توسط غالب مهندسین رعایت نمی‌شد. یک نمونه روشن بحث بالا مشاهده ساختمان‌های بسیاری با بادبندهای واگرا در تهران می‌باشد که در تیر پیوند از تیر لانه زنبوری استفاده شده است. در موارد محدودی نیز مشاهده می‌گردد که در جان، ورق تقویتی کار گذاشته شده است در صورتی که بر اساس دستور صریح آیین‌نامه استفاده از تیرهای لانه زنبوری یا جان باز چه با ورق تقویتی و چه بدون ورق تقویتی مجاز نمی‌باشد. قابل توجه است که بیشترین سهم استهلاک انرژی در اینگونه سیستم‌های سازه‌ای نیز مربوط به تیر پیوند (Link) می‌باشد. خوشبختانه ضوابط سیستم‌های مهاربندی واگرا در ویرایش جدید مبحث دهم آورده شده و امید است ضوابط مربوطه تا حد امکان در طراحی و اجرا بطور معمول بکار برده شود. هر چند ضوابط مربوط به طراحی بادبندهای واگرا نسبت به بادبندهای همگرا بسیار بیشتر می‌باشد ولی نرم‌افزار ETABS امکانات بسیار مناسبی برای طراحی بادبندهای واگرا دارا می‌باشد و تنها کافی است آیین‌نامه طراحی UBC-ASD انتخاب شده و ترکیبات بار نیز توسط کاربر معرفی شود. در این مقاله ضوابط طرحی مطابق UBC-ASD همراه با شماره بند آیین‌نامه آورده شده است. در ادامه در هر قسمت امکانات ETABS در مورد کنترل ضابطه مربوطه ذکر شده و در انتهای هر قسمت نیز یکسری توصیه‌های فنی و اجرایی در رابطه با همان ضابطه آورده شده است.

 

بیان تئوری:

در سیستم‌های مهاربندی برون محور تیر رابطه حلقه ضعیف شکست را تشکیل می‌دهد و ضوابط طراحی به گونه‌ای تنظیم شده است که شکست به صورت هدایت شده در این جز ایجاد شود و بقیه اجزا از تسلیم و شکست مصون مانده و از حوزه ارتجایی خارج نشوند. ضوابط UBC عمدتا بر اساس نتایج آزمایشهای کاسای و تحقیقات پوپوف و دانشجویان مبتنی است. در این ضوابط برای تضمین تمرکز شکست در تیر رابط، با اعمال یک ضریب اطمینان مناسب در سایر اجزا ظرفیت بیشتری نسبت به ظرفیت لازم برای ایجاد تسلیم در تیر رابط تدارک دیده شده است. برای ایجاد یک شکست نرم و مطلوب در تیر رابط تلاش شده است که موارد زیر در ضوابط آیین‌نامه در نظر گرفته شوند.

1- تامین پایداری موضعی بال تیر از طریق محدود ساختن نسبت عرض به ضخامت بال

2- تامین پایداری موضعی جان از طریق:

- نصب ورقهای تقویتی به صورت تابعی از ضخامت و ارتفاع جان و همچنین زاویه چرخش تیر

- عدم استفاده از ورق مضاعف (Doubler plate) برای تقویت جان

3- حاکم ساختن شکست برشی به جای شکست خمشی در تیر رابط

4- جلوگیری از ورود به حوزه رفتار کاهنده از طریق محدود ساختن چرخش تیر رابط

بطور کلی ابعاد تیر پیوند باید طوری انتخاب شود که مقاومت لازم را ایجاد کند و جزییات داخلی تیر پیوند باید طوری طراحی شود که شکل‌پذیری مناسب را ایجاد نماید. طراحی دیگر اعضای قاب باید به صورتی باشد که قویتر از تیر پیوند باشند بطوریکه تیر پیوند بتواند به حد تسلیم رسیده و نیز بتواند از کرنش سخت شدگی در آن سود برد. در صورت رعایت این ضوابط می‌توان مطمئن شد که تسلیم قاب محدود به تیر می‌باشد.

روشهای طراحی آیین‌نامه UBC و AISC بدین گونه است که آیین‌نامه UBC برای طراحی بادبندهای واگرا هم روش تنش مجاز، ASD و هم روش LRED را ارایه کرده است در حالیکه آیین‌نامه AISC طراحی بادبندهای واگرا را تنها بر مبنای روش طراحی بار و مقاومت نهایی، LRFD بیان نموده است.

طبق بند 8-1 پیوست 2 استاندارد 2800 ویرایش 2، قابهای برون محور (واگرا) لازم است مطابق مقررات ویژه مندرج در آیین‌نامه‌های معتبر طراحی شوند و در استاندارد 2800 ویرایش 3 نیز ذکر شده است که ضوابط لرزه‌ای سیستم‌های با بادبندی واگرا در ویرایش‌های بعدی آورده خواهد شد. با توجه به این بند استاندارد 2800 و توجه به این نکته که در کشور ما طراحی بر اساس روش تنش مجاز رایج می‌باشد این نتیجه حاصل می‌شود که مناسب است که برای در نظر گرفتن ضوابط لرزه‌ای در طراحی بادبندهای واگرا از آیین‌نامه UBC-ASD استفاده شود.

ایین‌نامه UBC در مورد طراحی بادبندهای برون محور دو روش مقاومت نهایی و تنشهای مجاز را ارایه کرده است که در اینجا روش تنش مجاز تشریح می‌شود زیرا ضوابط مندرج در آیین‌نامه 2800 و مبحث 10 مقررات ملی ساختمان (طرح و اجرای ساختمانهای فولادی) بر پایه این روش تنظیم شده است. البته باید توجه داشت اگر چه در اینجا ضوابط مربوط به طراحی به روش تنش مجاز درج گردیده است، اما بخاطر ماهیت واقعی رفتار سازه و بروز سازکار تسلیم، UBC ناگزیر از اشاره به مقاومت نهایی اعضای سازه شده است. بنابراین در طول متن هر جا از مقاومت عضو نام برده شده است منظور مقاومت نهایی عضو مطابق جدول زیر است.

 

ملیات طرح مورد نظر می توان مربوط به بیمارستان، مدرسه، دانشگاه، ساختمان مسکونی، سد یا مخزن، تصفیه خانه، راه، پل، جاده و باشد

بحث اجرایی

تهیه طرح و نظارت بر اجرا

تامین منابع مالی به عنوان هدف نهایی

(سیر طبیعی پروژه از ابتدا تا مرحله اجرا):

1-مطالعات مقدماتی (فاز مطالعات اولیه)

2-تصویب کلیات طرح

3-تامین اعتبار

4-انتخاب مهندسین مشاور

5-تهیه نقشه های مقدماتی، محاسباتی و اجرایی (فاز طراحی)

6-مناقصه، انتخاب پیمانکار و عقد قرارداد

A- برای اجرای یک طرح کلیات آن طرح می شود.

ملیات طرح مورد نظر می توان مربوط به بیمارستان، مدرسه، دانشگاه، ساختمان مسکونی، سد یا مخزن، تصفیه خانه، راه، پل، جاده و ... باشد.

به عنوان مثال اگر بخواهیم از نقطه A تا B یک راه بسازیم یا در مورد مطالعات اولیه آن برای امکان سنجی محلی برای ساخت دانشگاه اقداماتی مد نظر باشد باید آن را مورد بررسی قرار دهند.

این امکان سنجی به چند دسته تقسیم می شود:

1-مالی و اعتباری. مثل پروژه های نیمه تمام

2- منطقه ای (توپوگرافی) مثل ساخت پل یا یک راه

3- فرهنگی و سیاسی، از لحاظ موقعیت اجتماعی ساخت یک پروژه در یک مکان خاص

4- اقتصادی، مثل برگشت پول یک سد در ظرف سی سال

5- فنی، مثل ساخت یک سازه (ساختمان) روی گسل

ذیحساب

B- حال پس از تصویب موارد بالا کلیات طرح به ذیحساب منتقل می شود که در سازمان دارایی با توجه به بودجه های ملی بررسی و در مرحله دوم طرح مورد تایید و تصویب نهایی قرار می گیرد.

معاون مالی مدیر عامل  سازمان دارایی

بودجه های جاری، درآمدهای جاری، هزینه هی جاری= که ارگان درآمد دارد و هزینه میکند.

C- در این قسمت که تامین اعتبار می باشد در هر سازمانی که قرار است بودجه ملی مصرف شود شخصی به نام ذیحساب که از وزارت اقتصاد و دارایی و دستور العمل های آن پیروی می کند همراه مدیرعامل و 2 معاون مالی تامین اعتبار می کنند.

بنابراین ذیحساب پول تصویب شده در تهران را به پروژه های عمرانی تخصیص می دهد.

در این زمان وقتی تصویب شد پروژه با توجه به بودجه ای که برای آن تخصیص داده شده آماده ساخت می گردد (تامین اعتبار)

D: انتخاب مهندسین مشاور:

(روال): 1-آگهی در روزنامه و دعوت از مشاوران: مشاور با دادن سوابق و جلسه ای که با کارفرما دارد با توجه به امتیازی که کارفرما می دهد مورد تایید قرار می گیرد.

2-بررسی اسناد ارزیابی ارائه شده توسط مشاوران و گزینش چند مشاور توانمند

3-دعوت از مشاوران گزینش شده جهت شرکت در مناقصه

4-برگزای مناقصه و تعیین مشاور برنده که معمولا مناسبترین قیمت هست.

E: پس از تعیین مشاور او به تهیه نقشه های مقدماتی، محاسباتی و اجرای می پردازد.= (فاز طراحی)

طرح توجیهی را از بررسی نقشه های مقدماتی به کارفرما می دهد و کارفرما پس از تایید به انجام محاسبات دقیق تر می پردازد و آن به نقشه اجرایی می رساند.

F: انتخاب پیمانکار:

1-آگهی روزنامه و دعوت از پیمانکاران برای آوردن اسناد ارزیابی.

2-جلسه بررسی اسناد ارزیابی و گزینش پیمانکاران توانمند که قابلیت اجرا دارند.

3-دعوت از پیمانکاران به شرکت در مناقصه و بررسی اسناد مناقصه

(مثل بررسی یک منطقه از لحاظ داشتن آب، برق، شرایط جوی مناسب، منابع ماشین آلاتی به عنوان مثال مناطق مرزی و مدنظر داشتن هزینه ها برای گرفتن مجوز و بررسی معادن نزدیک به کار برای مصالح و حتی میلگرد و در نهایت امن بودن یا ناامنی منطقه از عواملی است که پیمانکار باید در نظر داشته باشد).

4-برگزاری مناقطه و تعیین پیمانکار برنده 3 معمولا پایین ترین قیمت هستند.