یکی از مشکلات کشاورزان در فرایند کشت گندم، عدم یکنواختی در سبز شدن بذور و استقرار بوته های گندم به تعداد مناسب در واحد سطح می باشدبا استقرار گیاهچه های گندم در تراکم مناسب در واحد سطح ضمن افزایش بازده مصرف نهاده ها از قبیل کود و سم، گندم به حداکثر ظرفیت تولیدی خودنیز می رسد

یکی از مشکلات کشاورزان در فرایند کشت گندم، عدم یکنواختی در سبز شدن بذور و استقرار بوته های گندم به تعداد مناسب در واحد سطح می باشد.با استقرار گیاهچه های گندم در تراکم مناسب در واحد سطح ضمن افزایش بازده مصرف نهاده ها از قبیل کود و سم، گندم به حداکثر ظرفیت تولیدی خودنیز می رسد.عدم آگاهی کشاورزان از تاثیر عوامل مختلف در رسیدن به سبز یکنواخت موجب تکرار این مشکل در هر سال می شود.

 

عوامل ذیل در استقرار و تراکم مناسب گیاهچه های گندم دخالت دارند.

 

1- میزان مصرف بذر

 

عوامل محیطی و ویژگیهای رقم بر میزان مصرف بذر تاثیر می گذارند. ویژگی های رقم گندم مانند وزن هزار دانه ، ارتفاع بوته ، خوابیدگی ( ورس ) ،قدرت پنجه زنی ، درصد جوانه زنی و سرعت رویش بذور از عوامل تعیین کننده میزان مصرف بذر در هر هکتار هستند.

 

دانه های سبک در هر واحد وزن، تعداد دانه بیشتری نسبت به دانه های سنگین دارند و هر چه وزن هزار دانه گندم کمتر باشد از نظر وزنی میزان مصرف بذر کاهش می یابد.

 

افزایش ارتفاع بوته و حساسیت به خوابیدگی موجب کاهش مصرف بذر در هر هکتار می شود. هر چه درصد جوانه زنی بذر و قدرت پنجه زنی آن بیشتر باشد می توان میزان بذر کمتری مصرف نمود.

 

عوامل محیطی مانند رطوبت، حاصلخیزی خاک و علف های هرز در تعیین میزان مصرف بذر موثر هستند. در خاک های مناطق دیم و کم باران وبا حاصلخیزی ضعیف، برای کاهش رقابت بین بوته های گندم در جذب آب و غذا، بذر را به مقدار کمتر مصرف می کنند.

 

میزان مصرف بذر ممکن است در شرایط دیر کاشت و تراکم زیاد علف هرز افزایش یابد.

 

2-عمق کاشت

 

( دمای مطلوب و رطوبت کافی ) لازمه جوانه زنی بذور و سبز شدن گیاهچه های گندم می باشند . در کشت های سطحی و کم عمق جوانه زنی بذور گندم دچار نوسان های شدید رطوبت و دما می شوند.

 

ویژگی های بذر و عوامل محیطی نیز در تعیین عمق کاشت بذر گندم تاثیر می گذارند. ویژگی های بذر گندم مانند اندازه بذر ،مقدار پروتئین بذر ، طول کلئوپتیل و سرعت سبز شدن بذر در تعیین عمق کشت مطلوب موثرند. در ارقام پاکوتاه و نیمه پا کوتاه طول کلئوپتیل نسبت به ارقام پابلند کمتر می باشد. هر چه طول کلئوپتیل رقم گندم کوتاهتر باشد، عمق کاشت بذر گندم کمتر می گردد. در کشت عمیق تر، بذر های درشت و بزرگ سریع تر از بذر های کوچک سبز می شوند. افزایش مقدار پروتئین بذر موجب رشد سریع تراندام گیاهچه بذر پس از جوانه زنی می گردد. بذررا در خاک های سبک نسبت به خاک های سنگین عمیق تر می کارند. در مناطق دیم کاری و کم باران بذر را نسبت به مناطق پر باران وآبی در عمق بیشتر قرار می دهند.

 

3- تاریخ کاشت

نمونه سوالات پودمان مدیریت خانواده در عصر حاضر نمونه سؤالات مدیریت کسب و کار و بهره وری

فایل زیپ شامل تعداد حدود 120 نمونه سؤل درس ((مدیریت کسب و کار و بهره وری))کارشناسی غیرحضوری مدیریت خانواده(همراه با پاسخ سؤالات) می باشد.

انسان جهت سهولت مطالعه و شناسایی گیاهان آنها را به شکلهای مختلف طبقه بندی نموده است تاکسونومی (Taxonomy) شاخه ای از علم گیاهشناسی است که شناسایی، نامگذاری و مطالعه تنوع و مسیر تکاملی گیاهان، طبقه بندی و رویشگاه های گیاهی را بررسی می کند این واژه در واقع مترادف سیستماتیک گیاهی (Plant Systematic) است

طبقه بندی موجودات زنده

 

طبق رده بندی ویتاکرWhittaker (1987) موجودات زنده در 5 سلسله قرار دارند که عبارتند از :

 

1 – Monera : شامل باکتری های ابتدایی و حقیقی

 

2 – Protista : شامل جلبک های سبز، قهوه ای و ....

 

3 – Fungi : شامل قارچ ها

 

4 – Plantae : شامل گیاهان

 

5 – Animalia : شامل جانوران

 

تاریخچه رده بندی گیاهان

 

قدیمیترین دست نوشته ها مربوط به رده بندی گیاهی مربوط به 300 سال قبل از میلاد است که توسط یونانی معروف Theophrastus نگاشته شده که اساس رده بندی علفی، چوبی بودن گیاهان بود. سپس سقراط (Discorides)کتابی در مورد گیاهان دارویی با 24 گروه گیاهی براساس تعداد پرچم ها تألیف نمود. این کتاب بیش از 16 قرن از اعتبار خاصی برخوردار بود. این سیستم از رده بندی ها یک رده بندی مصنوعی به شمار می رود. چراکه از یک صفت ظاهری برای تقسیم بندی استفاده شده است.

 

بعد از آن رده بندی طبیعی مرسوم شد که در آن بجای استفاده از یک صفت، از خصوصیاتی استفاده شد که بیشتر جنبه تئوریکی داشتند و در آن روابط طبیعی بین گیاهان ایجاد شد و اساس رده بندی آن گل و میوه و دانه بود.

 

سپس رده بندی فیلوژنی که براساس تکامل گیاهی استوار بود بوجود آمد. این نوع رده بندی بدنبال انتشار مقاله مشترک داروین و والاس در زمینه گونه های موجودات زنده و کتاب معروف داروین (منشاء گونه ها) رواج یافت که تحول عظیمی را در علم زیست شناسی پدید آورد و بدین ترتیب، مفاهیم تکامل در رده بندی گیاهی وارد و اساس آن میزان خویشاوندی و اشتقاق گونه های گیاهی از هم شد. معروفترین رده بندی های فیلوژنیکی توسط انگلس، هاچینسون، آمپرژه، بسی، تختجان و جدیدترین آنها کرونکوئیست امریکایی است. در این جزوه نیز رده بندی بر اساس سیستم رده بندی Arthur cronquist می باشد.

 

رده بندی گیاهان Plant Classification

 

انسان جهت سهولت مطالعه و شناسایی گیاهان آنها را به شکلهای مختلف طبقه بندی نموده است. تاکسونومی (Taxonomy) شاخه ای از علم گیاهشناسی است که شناسایی، نامگذاری و مطالعه تنوع و مسیر تکاملی گیاهان، طبقه بندی و رویشگاه های گیاهی را بررسی می کند. این واژه در واقع مترادف سیستماتیک گیاهی (Plant Systematic) است.

بر اساس آمار وزارت کشاورزی سطح زیر کشت این محصول حدود ششصد هزار هکتار است که نزدیک به 75% آن در استانهای مازندران ، گیلان وگلستان قرار دارد محصول سالیانه برنج سفید در کشور به حدود 6501 هزار تن برآورد شده است که در حال حاضر نزدیک به 75 درصد نیاز داخلی را تامین می نماید با توجه به رشد سالانه 51 درصدی افزایش جمعیت میزان جمعیت در بیست سال آینده به ی

فصل اول : آفات برنج

مقدمه

برنج از مهم ترین غذای اصلی مردم کشور ماست و از نظر اهمیت پس از گندم در مرحله دوم قرار دارد .

بر اساس آمار وزارت کشاورزی سطح زیر کشت این محصول حدود ششصد هزار هکتار است که نزدیک به 75% آن در استانهای مازندران ، گیلان وگلستان قرار دارد . محصول سالیانه برنج سفید در کشور به حدود 650/1 هزار تن برآورد شده است که در حال حاضر نزدیک به 75 درصد نیاز داخلی را تامین می نماید . با توجه به رشد سالانه 5/1 درصدی افزایش جمعیت میزان جمعیت در بیست سال آینده به یکصد میلیون و نیاز داخلی به برنج سفید نیز به حدود 500/3 هزار تن در سال خواهد رسید . و در آن صورت باید با توجه به تولید 650/1 هزار تن سالانه برنج در داخل کشور ، نزدیک به 55 درصد نیاز داخلی از طریق برنج وارداتی از خارج تامین گردد .

در کشور ما به دلیل کمبود آب ، امکان افزایش سطح زیر کشت بسیار محدود است لذا برای جلوگیری از خطر افزایش واردات برنج از خارج ، ضمن توجه بیشتر به کشت ارقام پرمحصول لازم است در زمینه کاهش ضایعات ، به ویژه ضایعات ناشی از حمله آفات ، بیماری و علفهای هرز برنج اقدامات عملی و موثر انجام گیرد .

در این راستا ضروری است که کارشناسان و مروجین کشاورزی مستقر در مناطق با شناخت کافی از عوامل کاهش دهنده محصول به ویژه آفات ، بیماریها و علفهای هرز ، با بهره گیری از نتایج تحقیقات انجام یافته و دستورالعملهای اجرایی ، به آموزش و راهنمایی کشاورزان پرداخته و همراه با آنها با عوامل یاد شده مبارزه نمایند .

عوامل مهم کاهش دهنده محصول

در میان عوامل کاهش دهنده محصول ، آفات ، بیماریها و علفهای هرز نقش اساسی دارند.

الف – آفات

آفات برنج با توجه به اینکه در مزرعه یا انبار موجب خسارت می گردند به دو گروه آفات مزرعه و انبار تقسیم می شوند .

1-آفات در مزارع

اگر چه تعداد این آفات در سراسر جهان نسبتاًٌ زیاد و به بیش از بیست مورد می رسد ولی در مزارع برنج ایران در حال حاضر از ده گونه کمتر است که بعضاًٌ به غیر از برنج به محصولات دیگر مانند ذرت و گندم نیز خسارت وارد می نماید . این آفات شامل :

1-1 مگس خزانه Ephydra afghanica

1-2 کرم ساقه خوار معمولی برنج chilo supressalis

1-3 کرم ساقه خوار آسیایی یا ساقه خوار زرد برنج Trypoyza inscertulus

1-4 کرم ساقه خوار نیشکر sesamia. Nonagroides

1-5 کرم برگ خوار سبز برنج Naranga diffiusa= N aenescens

1-6 شب پره تک نقطه ای برنج Mytimna unipuncta

1-7 سرخرطومی ریشه برنج Hydronomus sinuaticollis

1-8 زنجره برنج cicadella viridis

1-مگس خزانه Ephydra afghanica

مناطق انتشار

مصر. در ایران در کلیه مناطق برنجکاری .

اهمیت اقتصادی

این حشره مهمترین آفت برنج در خزانه است و در برخی از سالها باعث از بین رفتن بسیاری از خزانه ها گردیده و منجر به تجدید کشت می شود .

مشخصات ظاهری

الف- حشره بالغ

اندازه بدن حدود چهار میلی متر ( طول) ، سر عریض و چشمها کوچک و به رنگ قهوه ای تیره . روی میان گرده و سپرچه در امتداد محور میانی دو نوار مایل به سبز متالیک و براق دیده می شود . پیشانی براق موهای شاخکها کرکدار .

ب-تخم

تخم ها بیضی کشیده و به طول تقریبی یک میلیمتر ، تخم های تازه به رنگ روشن .

ج- لاروها

با سطح کشت جهانی، بالغ بر 140 میلیون هکتار و تولید بیش از 585 میلیون تن در سال، یکی از منابع اصلی تامین غذای انسان، دام و مصارف صنعتی می‌باشد این محصول ارزشمند، با توجه به دوره رویش کوتاه و عملکرد افزون‌تر از دیگر محصولات و سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف از نظر سطح کشت در مرتبه سوم پس از گندم و برنج و از نظر عملکرد، در مرتبه دوم پس از گندم قرار

پیشگفتار

 

افزایش سرسام‌آور جمعیت دنیا (روزانه 250 هزار نفر)، نیاز روزافزون آنان به غذا و ناکافی بودن منابع غذایی از سال‌های قبل، بخش عظیمی از مردم جهان را مواجه با پدیده شوم گرسنگی و سوء تغذیه نموده است. را ه مقابله با این پدیده رنج‌آور، جز با استفاده بهینه از منابع آب و خاک و تکنولوژی پیشرفته و توسعه کشت و کار محصولات با عملکرد بالا میسر نیست.

در میان محصولات تامین کننده منابع غذایی، ذرت با توجه به ویژگی‌های خاص خود، یکی از این محصولات امیدبخش است که امروزه در سطح بسیار وسیعی مورد کشت و کار قرار گرفته است. هرچند که کشت و کار این محصول از قرون گذشته در دنیا متداول بوده و بخش قابل ملاحظه‌ای از نیازهای غذایی و دام را تامین می‌کرده است، لیکن توسعه کشت این محصول در این هنوز به اندازه کافی نیست و امید می‌رود که با حمایت‌های لازم، شاهد توسعه و رشد فزاینده این محصول باشیم.

مقدمه:

 

ذرت با سطح کشت جهانی، بالغ بر 140 میلیون هکتار و تولید بیش از 585 میلیون تن در سال، یکی از منابع اصلی تامین غذای انسان، دام و مصارف صنعتی می‌باشد. این محصول ارزشمند، با توجه به دوره رویش کوتاه و عملکرد افزون‌تر از دیگر محصولات و سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف از نظر سطح کشت در مرتبه سوم پس از گندم و برنج و از نظر عملکرد، در مرتبه دوم پس از گندم قرار گرفته است.

 

این محصول ارزشمند، علاوه بر تامین بخش مهمی از نیاز غذایی انسان و دام، یکی از منابع مهم در صنایع غذایی، شیمیایی و دارویی است.

 

کشت و کار این محصول در ایران، تا دو دهه قبل بسیار محدود بود و با وجودی که سطح زیر کشت و میزان تولید آن، طی 15-10 سال اخیر، رشد خوبی داشته، لیکن با توجه به نیاز حدود 5/2 میلیون تن برای تامین منابع غذایی و استفاده در بخش صنعت، فقط 1300000 تن ذرت از 190000 هکتار کشت به دست آمده است که هنوز تا رسیدن به مرز خودکفایی و عدم نیاز به واردات آن از خارج که مشکلات عدیده‌ای را به دنبال دارد، راهی طولانی در پیش روی می‌باشد.

 

به حداقل رساندن عوامل بازدارنده رشد و حفظ این محصول از گزند عوامل مختلف مانند آفات و بیماری‌های گیاهی، یکی از اقدامات بسیار اساسی در افزایش این محصول می‌باشد. ذرت بر خلاف قدرت فیزیولوژیک و رشدی خود، دارای آفات گوناگونی است که میزان قابل توجهی از آن محصول را نابود می‌کنند.

 

شناخت و مبارزه اصولی با این آفات، می‌تواند گامی اساسی درافزایش عملکرد در واحد سطح باشد.

 

در این جلسه بحث، سعی بر این است تا آفات مهم و کلیدی ذرت بررسی شود و راهکارهای عملی و مناسب در مدیریت این آفات مورد بحث قرار گیرد.

 

آفات مهم و کلیدی ذرت

 

اکوسیستم مزرعه ذرت با توجه به رشد زیاد و متفاوت با دیگر مزارع، به گونه‌ای است که گاهی طول بوته‌ها به 3 متر می‌رسد و متراکم و انبوه می‌شود و این ویژگی سبب می‌شود بوته‌های ذرت عمدتاً با توجه به وضعیت ظاهری و غنی‌بودن مواد غذایی بسیار متنوع شامل کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، اسیدهای چرب و املاح متنوع معدنی و ویتامین‌ها یکی از مطلوب‌ترین محصولات برای حضور آفات مختلف گردد.

 

با بررسی‌های انجام گرفته، بیش از 400 گونه از بندپایان شامل حشرات و کنه‌ها در مزارع ذرت فعالیت دارند.

 

هرچند که ذرت به دلیل چهار کربنه بودن آن (C₄)[1] و خصوصیات فیزیولوژیک و رشد ناشی از این وضعیت بیوشیمیک، باید قدرت تحمل زیادی در مقابل آفات داشته باشد، ولیکن علیرغم این ویژگی‌ها آفات مختلفی ذرت را مورد حمله قرار می‌دهند و آسیب‌های تعدادی از این آفات شدید و اقتصادی است، به طوری که در این جلسه بحث، به عنوان «آفات مهم و کلیدی ذرت و راه‌های مقابله اصولی با آن‌ها» مورد بحث قرار می‌گیرند.

 

بوته ذرت، در دوره رشد خود از مرحله قرار گرفتن بذر آن در خاک تا مرحله برداشت و انتقال به انبار، مورد حمله آفات مختلفی قرار می‌گیرد که این آفات بر حسب دوره حمله و آلودگی در 4 گروه به شرح زیر طبقه‌بندی می‌گردد:

 

مرحله رشدی بوته ذرت			آفات مهم و کلیدی
1. قرار گرفتن بذر در خاک تا مرحله 6-8 برگی	کرم مفتولی			Agriotes elongates, Marsch
	مگس بذر ذرت			Hylemia plature, Meigen.
	کلاغ			Corvus. Spp
	شته			Rhopalosiphum maidis, Fitch
	تریپس			Anaphothrips sp
	کنه تارتن			Teranychus urtica, koch
	زنجره			Corn leafhoppers
	کرم برگ‌خوار			Spodoptera exigun Hb
	کرم طوقه‌بر			Agrotis segetum, schiff
بوته‌های جوان تا ظهور گل‌های نر Tasseling	کرم برگ‌خوار			Spodoptera exigun, Hb
	کرم ساقه‌خوار			Ostrinia mubilalis, Hb
	اروپایی ذرت
	کرم ساقه‌خوار و بلال			Sesamia cretica, Led
	کنه تارتن			Tetranychus urticae
3. مرحله تشکیل و ظهور گل‌های ماده Silking تا برداشت	کرم ساقه‌خوار و بلال			Sesamia cretica, Led
	کرم‌ساقه‌خوار اروپایی ذرت			Ostrinia mubilalis, Hb
	پروانه تک‌نقطه‌ای			Mythimna lorei, Dup
	کرم بلال			Heliothis zea, Boddie
				Heliothis obsolete F.
	کلاغ			Corvus spp
4. مرحله انبار	بید غلات			Sitotroga cerealella, Oliv
	شپشه گندم			Sitophilus granaries, L
	شپشه برنج			Sitophilus orizae
	سوسک کشیش			Rhizoperta dominica, F
	شب‌پره هندی			Plodia interpunctella., HB

 

کرم مفتولی Agriotes elongatus, Marsch

 

از علام آلودگی مزرعه ذرت به کرم مفتولی (Wireworm) می‌توان به عدم رویش و سبزشدن یکنواخت مزرعه و پژمردگی بوته‌های تازه سبز شده اشاره نمود. کرم‌های مفتولی با تغذیه از بذور ذرت، مانع سبز شدن و همچنین با خوردن ریشه‌ها و سوراخ کردن آنها، باعث قطع ریشه و در نتیجه ضعف بوته‌های ذرت می‌گردند.

 

مشخصات ظاهری: حشره کامل سوسکی است به طول 10-7 و عرض 3 میلیمتر، که رنگ آن عموماً سیاه یا قهوه‌ای بوده، روی پالپوش‌هایش نقاطی وجود دارد که به صورت خطوط دیده می‌شود.

تخم: اندازه تخم این حشره، کوچک کمتر از 5/0 میلی‌متر، بیضی شکل و تخم به رنگ سفید است که در درون خاک به صورت گروهی قرار داده می‌شود.

 

---

 

[1] . گیاهان از نظر تعداد کربن در اولین فرآورده سنتزی به دو گروه C₃, C₄ تقسیم می‌گردند. گیاهان C₄، توان رشدی و تحمل بیشتری دارند و تعدادی از گیاهان زراعی از جمله ذرت در این گروه قرار می‌گیرند.